In een van de zuidelijkste stukjes Duitsland ligt dicht tegen de Oostenrijkse grens het plaatsje Wertach, dat in de literatuurgeschiedenis is beland als het dorp waar in 1944 de schrijver W.G. Sebald geboren werd. In 1987, schrijft hij in zijn prozadebuut Duizelingen, bezocht hij W., ‘waar ik sinds mijn kindertijd niet meer was geweest’. Wat […]
Door Reinjan Mulder De schrijver Willem Frederik Hermans, die dertig jaar geleden op 73-jarige leeftijd in het Academisch Ziekenhuis in Utrecht overleed, was zonder twijfel een van de belangrijkste en invloedrijkste schrijvers van de vorige eeuw, al was het maar omdat hij een groot stilistisch vermogen combineerde met een duidelijke visie. Doordat hij daarbij de […]
Pas een kwart eeuw na de dood van Nicolas de Staël (1914-1955) ontstond er in Frankrijk weer belangstelling voor de veel te vroeg gestorven schilder van Russische afkomst. In Parijs was zijn werk toen op drie verschillende plaatsen te zien en bij de Zwitserse uitgeverij Ides et Calendes verscheen het eerste grote overzichtswerk over hem, […]
Door Reinjan Mulder Eind september 1944, op de maandag na de slag om Arnhem, kreeg mijn opa, de 54-jarige douanebeambte Antoni Mulder, te horen dat hij niet meer welkom was op zijn werk in de Oostelijke IJhavens. De geallieerden hadden nog steeds geen bruggenhoofd kunnen vormen over de Rijn, maar de Duitsers zagen al aankomen […]
Door Reinjan Mulder In zijn bekendste roman De Ondraaglijke lichtheid van het bestaan uit 1984 zette de gisteren overleden Tsjechische schrijver Milan Kundera twee personages naast elkaar die symbolisch mogen worden genoemd voor twee typen Europeanen uit die tijd: de Midden-Europeaan en de bewoner van West-Europa. Het boek beschreef kort gezegd de uitzichtloze liefde tussen […]
Door Reinjan Mulder In het najaar van 1982 kregen we bij NRC Handelsblad een bijzonder boek ter bespreking: Op de rug van vuile zwanen‘. Auteur was René (later Renate) Stoute (1950-2000), die in zijn debuut zijn ervaringen als junk in het Amsterdam van de jaren zeventig had verwerkt. Ik werkte bij de krant op de […]
Wat bewoog de Duitse schrijfster Grete Weil (1906-1999) om na de oorlog een paar sterk autobiografische boeken te publiceren maar ‘De Weg naar de grens’ haar eerste en dikste roman, die ze tijdens haar onderduik in Amsterdam schreef, tot haar dood in de la te houden? Bij het inventariseren van haar nalatenschap ontdekte de Duitse […]
Kort na de oorlog ging het niet goed met de poëzie. In de boekwinkels bogen de planken door onder het gewicht van onverkoopbare bundels op oorlogspapier. Uitgevers meenden dat er geen jongeren met talent meer waren en brachten daarom nauwelijks nieuwe boeken uit. Voor een doorbraak zorgde de Windroos-reeks, die in 1950 begon te verschijnen bij […]
Door Reinjan Mulder Gisteren kreeg ik bericht dat de Joegoslavische schrijfster Dubravka Ugresic (1949-2023) is overleden. Ik had dat niet zien aankomen, al had ik het kunnen weten. Ze was ziek. Een tijdje terug belde ze me plotseling op omdat ze met me praten wilde. We maakten een afspraak en ik fietste naar haar huis in Nieuw […]
Honderd jaar geleden, op 30 mei 1922, werd in de Amsterdamse Vroedvrouwenschool in de Sarphatistraat de latere dansdocente Hanna Hulscher (1922-2013) geboren. Bijna veertig jaar lang gaf zij danslessen aan duizenden kinderen in Geldermalsen en Zaltbommel. Als dansdocente leeft zij nog alleen voort in de herinneringen van haar Betuwse leerlingen, maar de honderden portretten die haar man Piet Mulder […]